Բացատրիր հետևյալ բառերը՝ օգտվելով օնլայն բառարանից։
զարհուրելի- վախենալու
աղերսել- խնդրել
անձեռակերտ- Ոչ ձեռագործ, ձեռքով չշինված:
խեղկատակ- ծաղրածու
շիկնել- ամոթից կարմրել
Առանձնացրու Կախարդական աշխարհը նկարագրող հատվածը։
Գնաց, գնաց Արեգը հասավ Սև — սև քարերին: Զարհուրելի, անմարդկային ձեներ հանեցին Սև, սև քարերը: Տեսան Արեգը ետ չինայում գոռացին, ճղճղացին, հարազատների ձեներով օգնություն խնդրեցին: Արեգը առանց ետ նայելու անցավ ու ձեները լռեցին:
Ի՞նչ կլիներ, եթե Արեգը հետ նայեր կամ ծիծաղեր ծաղրածուի ու խեղկատակի հումորներից։
Եթե Արեգը ետ նայեր կամ ծիծաղեր ծաղրածուի հումորներից միուսների նման Սև քար կդառնար:
Ի՞նչ կլիներ, եթե Չնաշխարհիկ տիրուհին արթնանար։
Եթե Չնաշխարհիկ տրուհին արթնանար և տեսներ Արեգի գեղեցկությունն կսիրահարվեր և այլ կերպ կընդհանար հեքիաթը:
Ցույց տուր Արեգի ճանապարհը Չնաշխարհիկ տիրուհու աշխարհից մինչև երեք ճանապարհները․․․
Արեգը մի կերպ ուշքի եկավ նայեց Չնաշխարհիկ տիրուհուն և հիշեց Աժդահայի խրատանքը: Արագ վերցրեց Հրեղեն Հավքին, հետո քամին, ջուրը ամեն բանը սկսեց բղավել.
- Բ ~ ռնեք տ ~արավ — տարավ հողածինը Հրեղենին:
Գրիր հեքիաթի բոլոր վերնագրերը, յուրաքանչյուր վերնագրի տակ մեկ – երկու նախադասությամբ գրիր այդ վերնագրի բովանդակությունը (սկզբից մինչև Չնաշխարհիկ տիրուհու աշխարհը)։
Արան թագավորն ու անմահական այգին
Արան թագավորն ունենում է մի անմահական այգի, մի դրախտ, մի հաճույք այգի, և նա ասել է որ << Ոչ ոքին ոչ չլինի>> …
Պառավի վորդու մահը
Մի պառավ որդի է ունենում: Մի օր որդին հիվանդանում է և սիրտը խաղող է ուզում: Մերը վեր է կենում, գնում անմահական այգին և մի ճիթ խաղող ուզում: Նրանք մի ճիթ խաղողի տեղը մի – քանի հատիկ խաղող են տալիս…
Պառավի անեցքն ու այգու չորանալը
Պառավը գնաց մի քանի հատիկ էլ ուզեց նրանք էլ թե, զբաղված ենք չենք կարող տալ: Դատարկ վերադարնում է տուն: Որդին այդ գիշեր մահանում է: Հաջորդ առավոտ պառավը վեր է կենում ու անիծում կախարդական այգին: Վարդը փուշ է դառնում իսկ պտուղը մոխիր:
Ծերունի հրեշտակը
Արան թագավորը գիտունիկններին է հավաքում: Ասում է -Գիտուններ, եթե գիտուններ եք ապա ես ձեզ քառասուն օր և քառասուն գիշեր ժամանակ եմ տալինս, գնացեք իմ այգու ճարը գտեք եկեք ասեք:
Արան թագավորը մենակ փակվում է սենյակում: Մի քանի րոպե հետո մի ալևոր է հայտնվում ասում.
_ Քո այգու ճարը Հազարն հավքն է:
ՈՒ անհետանում:
Արեգն ու եղբայրները գնում են հազարան հավքը որոնելու
Արան թագավորը որդիներ է ունենում` մեծ, միջին և փոքր: Կանչում է պատմում ամենը: Ասում է, գնացեք, գտեք հազարան հավքին: Փոքրին չի թողում գնա ,քանի որ դեռ փոքր էր: Հետո փոշմանում է, փոքրին էլ է ուղարկում:
Կախարդական աշխարհի ճանապարհն ու հսկա ծերունին
Գնացին – գնացին, շատ գնացին թե քիչ Աստված գիտի: Մի տեղ էն հասնում ուր երեք ճամփա է բաժանվում: Ճամփաբաժնում էլ նստած է մի հլևոր: Հարցրեցին, թե էս ճամփեքը ուր են տանում նա էլ թե այս մեծ ու լեն ճամփով ով գնացել հետ է եկել, այս միջին ճամփով կարաս հետ գաս կարաս հետ չգաս, իսկ այս նեղ ու փոքր ճամփով հետ չես գա: Բայց արի ու տես աներկյուղ Արեգը ընտրեց նեղ ճամփեն ու գնաց: ՈՒզում էր մտնել հլևորը ասեց,- արի օրհնեմ նոր գնա: Հլևորը օրհնեց Արեգին և ճամփա դրեց:
Արեգը Սև աշխարհում
Գնում է Արեգը, գնում հասնում է Սև աշխարհին: Այնտեղ ամեն բան սև էր` ջուրը, հացը, ծառը, ծաղիկը, փետը: Նա առաջ էր գնում: Գնաց հասավ մի բարձր շենքի: Այդ բարձր շենքից մի աղջկա լացի ձայն էր գալիս: Նայեց ու հարցրեց. — — — Ի՞նչ է պատահել :
— Սև դևը ինձ փախցրել է մեր պայծառ քաղաքից ըհ – ըհ և բերել այստեղ, – ասում է աղջիկը:
— Ո՞ր կողմից է գալու: — հարցնում է Արեգը:
— Այն սարի հետևից – պատասխանում է աղջիկը – Բայց ավելի լավ կլինի եթե գնաս: Սև դևի գալու ժամանակն է:
Ես ոչնչից չեմ վախենում — ասաց Արեգը
Լավ, բայց եթե կռվեք դու պետք է, նրա մեջտեղի աչքին զարկես, ու եթե նա քեզ խնդրի, որ մին էլ զարկես դու չզարկես, լսում ես, չզարկես կտրճ տղա:
Եվ աշխհարքը սկսեց դղրդալ: Եկավ Սև դևը: Տեսավ Արեգին, կատաղեց: Հետո սկսեցին կռվել: Արեգը դևի մեջտեղի աչքին զարկեց դևը տառապելով ընկավ գետնին և ասաց. — Մին էլ զարկի: — Ոչ, ես իմ մորից մի անգամ եմ ծմվել, մի խոսք ունեմ, մի հերթ:
— Ասաց Արեգը ու այդ վայրկյանին Սև դևը սատկեց: Աղջիկը Հրեղեն Հավք դարձավ, թռավ գնաց: Հետո արեգը մտածեց<< Երանի դու մեր անմահական այգին ընկնեիր>>: Ու շարունակեց իր արկածները:
Արեգը Կապույտ աշխարհում
Գնաց – գնաց Արեգը հասավ Կապույտ աշխարհին: Ձեն տվեց. — Հ~եյ, ո՞վ կա այստեղ շունչ կենդանի:
Չորս կողմից նիհար մարդիկ եկան:
— Ի՞նչ է եղել – հարց ու փորձ արեց Արեգը:
-Այս ամենի մեղավորը Երկաթե Ձեռքն է, որը գտնվում է ծովի հատակին:
-Ինձ տարեք ձեր թագավոր մոտ:
Թագավորը խորհուրդ չի տալիս, որ Արեգը կռվի Երկաթե Ձեռքի հետ,բայց նա կռվում է ու
հաղթում Երկաթե Ձեռքին և ստանում է Քամի ձին ու գնում է Հրեղեն Հավքի ետևից:
Արեգը Կարմիր աշխարհում
Արեգը գնում է հասնում Կարմիր աշխարհին: Ամեն ինչը կարմիր է մարդիկ կարմիր, հողը կարմիր, ծառը կարմիր, ծաղիկը կարմիր: Տեսնում է բոլոր մարդիկ հավաքված, ու լսվում է ծերունու լացի ծայն: Արեգը իմանալով, որ Քաֆթառ Քուսին գերել է թագավորի աղջկան, որոշեց ազատել թագավորի աղջկան: Հուր կրակ էր թափվում քարանձավից, Արեգը գիտեր կրակների աղոթքը: Անցավ կրակի միջով և սպանեց Քաֆթառ Քուսիին: Ազատեց երկու աղջիկներին, որոնցից մեկը թագավորի աղջիկն է իսկ միուսը` Մշտադալար այգու թագուհին: Մշտադալար այգու թագուհին ասաց.
— Երանի թե դու անցնեիր մեր կողմերով, որ ես կարողանայի քո լավության տակից դուրս գալ:
Արեգը Հուրի փերիների Մշտադալար այգում
Արեգի Քամի ձին իրեն հասցնում է մի դրախտային այգի, որտեղ երփներանգ ծաղիկների բույրը արբեցնում է իրեն: Ջրերի կարկաչը, այգու գեղեցկությունը շշմեցրեց Արեգին: Նա մտավ ապարանքը որտեղ սեղան էր գցված, իսկ վրան` լեզուտ ինչ պտտի : Մեղմիկ երաժշտության տակ, եկան երեք խումբ փերիներ, ամեն խմբի մեջ մի — մի անտես, անման թագուհի: Նրանց տեսնելով Արեգը թաքնվեց: Փերիները եկան նստեցին, կերան – խմեցին ու խմում էին այն երիտասարդի կենացը, որ նրանց ազատեց` Սև դևից, Երկաթե ձեռքից և Քաֆթառ Քուսիից: Արեգը հասկացավ, որ իր մասին է խոսքը, դուրս եկավ, ցույց տվեց մատանիները, նրանք ուրախությունից լաց եղան: Արեգին ասացին, որ մնա ,սակայն Արեգը մերժեց նրանց առաջարկը և ասաց.
-Կներեք, բայց ոչ, ես չեմ կարող մնալ, ես պետք է գնամ Հազարան Հավքը գտնեմ բերեմ, որ մեր այգու փուշը վարդ դառնա, մոխիրը` պտուղ:
Այսպես ասաց Արեգը, իսկ փերիները օգնեցին, որ նա հասնի Սպիտակ աշխարհ:
Արեգը Սպիտակ աշխարհում
Սպիտակ աշխարհում ամեն բան սպիտակ էր` ծաղիկը, ջուրը, խոտը: Արեգը Քամի ձիու օգնությումբ, ձկան բերանով հասնում է ջրի միուս ափը: Կանչում են աժդահային, նա գալիս է մի գազանի դեմքով և տեսնելով Արեգին գոռում է:
— Հը, ձուկ ախպեր էդ ի՞նչ է հափշտակեմ դրան.
-Չէ – պատասխանեց ձուկը – Քամի ձի ախպերը բերեց: Սրան պետք է տանես, քո սահմանը անց կացնես:
Արեգը կախարդական աշխարհում
Արեգը ամեն հնարքներով հաղթահրում է բոլոր դժվարությունները, քանի – որ նա գիտի բոլոր գաղտնիքները: Հասնում է Չնաշխարհիկ տիրուհու ապարանքին մտնում է ներս, տեսնում տիրուհուն և իր վերևից կախված ոսկե վանդակը, որի մեջ Հազարան Հավքն է: Վերցնում է վանդակը և փախնում:
Մանե Օհանջանյան 